“Mijn kind zit niet lekker in zijn vel, wat kan ik doen om mijn kind te helpen?”
Heb je wel eens gehoord van het dierenbos Atmania? Dit bos ligt in een land hier heel ver vandaan. Het is een heel groot rond bos met in het midden een open plek met een grote vijver. In het bos Atmania wonen veel verschillende dieren samen. Eigenlijk alle dieren die je kan bedenken wonen hier in dit bos. Zo ook Olifant Ottelien. Ottelien is vijf jaar oud en wordt door iedereen herkent aan de mooie roze strik in haar staart. Ottelien heeft deze strik voor haar vijfde verjaardag gekregen en gaat de deur niet uit voordat haar moeder Ella deze strik in haar staart heeft gebonden. Ottelien vindt het heerlijk om in het rond te rennen. Samen met haar broertje Louis en haar moeder beleeft ze de mooiste avonturen. Maar het allerliefste wat ze doet, is spelen met de grote paarse bal. Ze kan zich hier wel uren mee vermaken en toetert er dan blij op los. Ze kan zich er zo lang mee vermaken dat haar moeder haar af en toe moet roepen met de vraag of ze nog naar huis komt om te eten. Iedereen is dol op Ottelien met haar roze strik, ze wordt door iedereen Lientje genoemd. En Ella, die houdt natuurlijk zielsveel van haar dochter.
Maar op een dag gaat Ottelien zonder strik de deur uit. “Lientje, je vergeet je strik, zal ik deze in je staart binden?”. “Nee mam, vandaag niet” antwoordt Ottelien sip. “Wat is er met je? Waarom wil je je strik niet in? Voel je je wel goed? Kan ik iets voor je doen?” vraagt Ella bezorgd. “Ik zeg toch nee, ga weg mam” zegt Ottelien. Wat zou er met haar zijn? Heb ik misschien iets verkeerds gezegd dacht moeder. Deze gedachten aan Ottelien hield moeder de hele dag bezig. En nu ze zo nadacht heeft ze Ottelien deze week niet één keer hoeven roepen voor het eten. Wilde ze nu ook al niet meer met de bal spelen? Zou er iets met haar zijn gebeurd vroeg moeder zich af. Moeder besluit om er in de avond met haar dochter over te praten. “Lientje, wat is er met je aan de hand?” “Je bent zo stil de laatste weken en ik zie je zo weinig spelen zei Ella. “Er is niets” antwoorde Ottelien.
In de weken die daarop volgde werd het gedrag van Ottelien steeds erger. Ze wilde niet meer naar school en wilde niet meer spelen met haar vriendjes. Ella probeerde alles om haar Ottelien weer meer naar buiten te krijgen. Zullen we anders pannenkoeken gaan eten bij de bospub? Of zullen we weer kastanjes gaan zoeken aan de andere kant van de vijver? “GA WEG!!!” schreeuwde Ottelien, “laat me toch met rust” en ze draaide zich weer om. “Er is niets, dat heb ik toch al gezegd. Bemoei je er niet mee” zei ze er nog achteraan.
Ella wist zich geen raad meer. Wat heb ik verkeerd gedaan? Wat zou ik anders moeten doen? Ben ik te veel aan het werk geweest? Heb ik haar te weinig aandacht gegeven? Wat heb ik verkeerd gedaan? Ella was vastbesloten om op zoek te gaan naar antwoorden, op zoek naar oplossingen. Ze had er alles voor over om Ottelien weer te zien spelen met die mooie roze strik in haar staart.
Als eerste had Ella een afspraak gemaakt met de meester van Ottelien, meester Paul. Meester Paul was een leeuw. Hem was ook opgevallen dat Ottelien heel stil was de laatste tijd en hij maakte zich zorgen dat zij dit gedrag ook thuis liet zien. Meester Paul gaf Ella het advies om eens met de dokter Lowie te gaan praten. Dokter Lowie is een bever en die woont aan de noordoost kant van de grote open plek midden in het bos. Lowie wist alles van het gedrag van de dieren af. Ella vertelde het hele verhaal aan Lowie; “…en ik weet gewoon niet meer wat ik kan doen, ik voel me zo machteloos, Ottelien is niet meer mijn vrolijke meisje.” Er is iets met haar aan de hand, wat kan ik doen? Ik heb alles al geprobeerd, maar ze lijkt me van haar af te sluiten. Ik kan geen contact meer met haar krijgen. Ik weet me geen raad.” Ik ben ook gewoon een slechte moeder vertelde Ella tussen haar tranen door aan Lowie.
Lowie wist Ella gerust te stellen dat alle bijna alle ouders als eerste naar zichzelf kijken en zichzelf de schuld geven, maar dat is lang niet altijd terecht. Ik kan na het horen van dit verhaal niet zomaar even zeggen wat de oorzaak is van het gedrag van Ottelien, daarvoor zou ik haar een paar keer moeten zien om haar te observeren. Maar voor nu kan ik je wel iets anders geven vertelde Lowie. Dit is een verhaal die jij vanavond aan Ottelien mag voorlezen. Lowie trok een tas open en daar kwamen wel 1000 papiertjes uit, helemaal volgeschreven met allemaal verschillende verhalen, therapeutische metaforen. Hij rommelde er even tussen en had toen een aantal verhalen gevonden.
Deze verhalen gaan over kindjes die net zo boos en verdrietig zijn als Ottelien. Kindjes die niet meer willen spelen en die liever binnen blijven. De kindjes in de metaforen hebben allemaal hun eigen verhaal en hebben allemaal hun eigen reden om dit gedrag te vertonen. In deze verhalen worden de ‘problemen’ geschetst en daarbij ook oplossingen aangedragen. Een van deze oplossingen zou wel heel goed voor Ottelien kunnen werken vertelde Lowie. Ella, het is belangrijk dat je het verhaaltje voor het slapen gaan voorleest en dat je daarna er niet meer over praat, in ieder geval niet over de oplossing. Je mag erop vertrouwen dat Ottelien in haar dromen bezig gaat met het oplossen van het probleem dat zij zelf ervaart zei Lowie.
Ella bedankte Lowie en ging terug naar haar huis. Hier heeft ze alle verhalen die ze mee heeft gekregen gelezen. Ze hoorde de stem van Lowie nog in haar hoofd, soms is het even zoeken naar het juiste verhaal en soms zijn er meerdere verhalen passend. Hierdoor kon ze makkelijker een verhaaltje kiezen. Die avond kropen Louis en Ottelien dicht tegen mama aan. Hebben jullie wel eens gehoord van het dierenbos Atmania? Het is een heel groot rond bos met in het midden een open plek met een grote vijver. In het bos Atmania wonen veel verschillende dieren samen. Eigenlijk alle dieren die je kan bedenken wonen hier in dit bos. Zo ook Daan. Daan is een bij en hij is twee jaar oud. Daan vindt het heerlijk om in alle bloemen rond te snuffelen…las mama voor. Op een dag wilde Daan niet meer naar de bloemen toe. Hij had namelijk de dag ervoor een foutje gemaakt en had bij de verkeerde bloemen nectar meegenomen, iedereen had dit gezien. “Ik kan ook helemaal niets.” Ik ga nooit meer naar de bloemen toe dacht Daan. Ottelien ging helemaal op in het verhaal van Daan. Oh wat zielig voor hem, je moet wel weer naar de bloemen toe gaan hoor, gewoon proberen Daan zei Ottelien tegen het verhaal. Het verhaal ging verder en Daan kwam uiteindelijk bij Carmen de uil terecht. Carmen is een uil die in het noorden van de open plek woont. Carmen heeft een huis vol met spiegels. En gaf Daan daar de opdracht op zichzelf eens goed te bekijken. En alleen maar positieve dingen over en tegen zichzelf te zeggen. Daan kreeg ook een huiswerkopdracht mee van Carmen. Daan ik wil dat je iedere dag 3x in de spiegel naar jezelf kijkt en dan tegen jezelf zegt: “Ik ben Daan en ik ben een bij. Ik vind het heerlijk om aan bloemen te snuffelen en het nectar mee naar huis te nemen. Ik kan goed vliegen en ik ben nog aan het leren om de juiste bloemen te herkennen. Ik hoef niet alles in één keer helemaal goed te doen, ik kan namelijk veel leren van foutjes. Ik ben Daan en ik kan dit!” las mama voor. Het verhaaltje eindigde met Daan die na een paar dagen weer vrolijk in de rondte vloog op zoek naar nieuwe bloemen om aan te snuffelen.
Met dit verhaaltje is Ottelien lekker in slaap gevallen. In de daarop volgende dagen merkte Ella dat Ottelien vaak tegen zichzelf zei dat ze het wel kon. Dat ze goed genoeg is en dat ze ‘foutjes’ mag maken, daar leert ze alleen maar van. Ottelien stond veel voor de spiegel en noemde dan heel zachtjes een aantal goeie eigenschapen van zichzelf op. En het duurde niet lang voordat Ottelien aan haar moeder vroeg om haar mooie roze strik weer in haar staart te knopen.
Informatie over een therapeutisch metafoor.
Het verhaal dat je net gelezen hebt, is een therapeutische metafoor. Een metafoor is een vorm van beeldspraak waarbij er sprake is van een indirecte onuitgesproken vergelijking. Met een metafoor kun je snel een helder, visueel beeld schetsen van een gevoel, een situatie of een probleem. Het maakt het voor de lezer/luisteraar makkelijker met mee te voelen, de situatie voor zich te zien, de boodschap te onthouden of op een andere manier naar de werkelijkheid te kijken.
Therapeutische metaforen dienen niet alleen om het probleem duidelijk te krijgen of inzicht te geven, ze helpen ook bij het zoeken naar een oplossingen. Zonder een metafoor zien we vooral problemen of bedenken we oplossingen die dan door onze innerlijke criticus goedgekeurd dienen te worden “nee joh, dit is belachelijk, dat moet je echt niet doen”. Ons kritische denken belemmerd ons in het vinden van oplossingen. De kracht van beeldspraak is juist dat deze direct tegen je onderbewuste spreekt waardoor je kritische denken er niet aan te pas komt. Zonder deze kritische stem is dus alles mogelijk en ligt er een wereld aan oplossingen voor ons open. Een therapeutische metafoor kan leiden tot onverwachte oplossingen voor het probleem.
Niet alle metaforen kloppen 100% met jouw blokkade of de blokkade van je kind. Je mag erop vertrouwen dat je onderbewuste wel deze vergelijking ziet.
Lees ook: Metafoor: Eddie is een egel en kan niet slapen | Therapiepraktijk zijn
0 Reacties